Blisko 37% Polaków wciąż uznaje temat seksu za wstydliwy[1]. Przekłada się to na brak wiedzy i milczenie w kluczowych kwestiach, takich jak antykoncepcja awaryjna. Dla wielu kobiet pozostaje ona tematem tabu, mimo że może decydować o ich zdrowiu i życiu. Brak otwartej rozmowy z partnerem, lekarzem czy farmaceutą prowadzi do niepewności i strachu. Międzynarodowy Dzień Seksu (7 czerwca) to okazja, by przypomnieć: odpowiedzialność za zdrowie seksualne zaczyna się od odwagi mówienia – również o antykoncepcji awaryjnej. Jak podkreślają Eksperci co czwarty Polak rzadko rozmawia ze swoim partnerem na temat seksu.

O czym rozmawiamy w związkach a co jest dla nas tematem tabu?

Budowanie satysfakcjonujących relacji z bliską osobą to jest między innymi umiejętność rozmowy na różne tematy. Okazuje się, że co prawda partner lub partnerka to są osoby, z którymi zdecydowanie najczęściej i najswobodniej rozmawiamy nawet na trudne tematy, niemniej w wielu związkach pewne tematy nie są nigdy poruszane. Również rozmowy o seksie nie są łatwe. Tymczasem aż 37% Polaków rzadko rozmawia na temat seksu ze swoim partnerem[2].

„Odpowiedzialność za zdrowie seksualne zaczyna się od świadomej, otwartej i pozbawionej oceniania rozmowy. Antykoncepcja awaryjna to temat, w którym mężczyzna często bywa pomijany. To błąd, który warto naprawić. Płodność jest nie tylko sprawą kobiet – to wspólna odpowiedzialność za zdrowie, relacje i przyszłość” – komentuje mgr Olga Sierpniowska, współautorka wytycznych dla farmaceutów dotyczących antykoncepcji awaryjnej, edukatorka i ekspertka kampanii Poranek Po.

Antykoncepcja awaryjna – partnerska rozmowa

Rozmowy o seksie w związkach stają się coraz łatwiejsze. Jednak temat antykoncepcji awaryjnej wciąż bywa trudny do omówienia, nawet między partnerami. Tymczasem to właśnie w takich sytuacjach szczególnie istotne jest wzajemne wsparcie zarówno emocjonalne, jak i w podejmowaniu wspólnej, świadomej decyzji. Odpowiednie podejście partnera może znacząco ułatwić decyzję i zmniejszyć stres z nią związany. Jedynie 25% kobiet decydujących się na antykoncepcję awaryjną podejmuje tę decyzję wspólnie z partnerem. Natomiast zdecydowana większość mierzy się z tym wyborem samodzielnie[3]. Wciąż jest potrzeba większej otwartości i partnerskiej rozmowy na temat wspólnej odpowiedzialności za zdrowie seksualne.

„Farmaceuci są przygotowani do udzielania rzetelnych informacji i prowadzenia merytorycznych rozmów na temat antykoncepcji awaryjnej. Dzięki odpowiedniej wiedzy i doświadczeniu mogą rozwiać wątpliwości pacjentek, obalić popularne mity i zapewnić realne wsparcie w trudnym momencie. Ich rola nie ogranicza się do wydania antykoncepcji awaryjnej. To przede wszystkim ważna funkcja edukacyjna i wspierająca w obszarze zdrowia reprodukcyjnego” – podkreśla mgr Olga Sierpniowska, współautorka wytycznych dla farmaceutów dotyczących antykoncepcji awaryjnej, edukatorka i ekspertka kampanii Poranek Po.

Nie wstydź się pytać. Świadome rozmowy

Wciąż zbyt wiele młodych osób nie ma dostępu do rzetelnej wiedzy o seksualności, a rozmowy o antykoncepcji, relacjach czy własnych granicach bywają krępujące. Tymczasem otwarta i empatyczna edukacja seksualna może zapobiec wielu problemom między innymi niechcianych ciąż lub utrwalania szkodliwych stereotypów. Aby to było możliwe, konieczne jest stworzenie przestrzeni, w której rozmowy o seksie nie są tematem tabu, lecz naturalnym elementem codzienności.

Jak podkreśla dr Andrzej Depko, Konsultant krajowy ds. seksuologii: „Podstawą jest edukacja, która nie ogranicza się jedynie do przekazywania informacji o metodach antykoncepcji, ale obejmuje także kwestie psychoseksualne, emocjonalne i społeczne. To właśnie wszechstronne podejście pomaga młodym ludziom zbudować pewność siebie i poczucie własnej wartości, a także nauczyć się szacunku do siebie i innych. Ważne jest, aby temat seksu był naturalnym elementem rozmów, a nie tematem tabu, co wymaga otwartości zarówno ze strony rodziców, nauczycieli, jak i całego społeczeństwa”.

„Rzetelna edukacja seksualna to nie przywilej, lecz prawo każdego młodego człowieka. Bez niej pozostawiamy młodzież samą sobie w świecie mitów, lęków i dezinformacji. Naszym obowiązkiem jako społeczeństwa jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której młodzi ludzie mogą zadawać pytania, zdobywać wiedzę i uczyć się odpowiedzialności bez wstydu i bez oceniania” – dodaje dr n. społ Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, prezes Fundacji Edukacji Społecznej.

—

Kampania„Poranek PO” to kampania edukacyjna i inicjatywa, której celem jest zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat antykoncepcji awaryjnej, a także zapewnienia, aby wszystkie kobiety w Polsce, które z niej korzystają mogły czuć się pewnie i bezpiecznie. W latach 2000-2020 liczba kobiet stosujących nowoczesne metody antykoncepcji wzrosła z 663 mln do 851 mln osób. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w ubiegłym roku w Polsce wystawiono blisko 900 tysięcy recept na antykoncepcję awaryjną. W obliczu niewystarczającej wiedzy oraz nieustannego rozpowszechniania dezinformacji w Internecie chcemy wraz z wybitnymi specjalistami ginekologii oraz farmaceutami podjąć wysiłki mające na celu świadome i odpowiedzialne korzystanie z tego rodzaju środków antykoncepcyjnych. Kampania oraz podejmowane w jej trakcie działania mają przełamywać tabu związane z rozmową na temat stosowania antykoncepcji awaryjnej przez kobiety. Bardzo istotne jest, aby łatwy dostęp w aptece do bezpiecznej antykoncepcji zmniejszył ryzyko, że kobiety będą sięgać po metody niesprawdzone, nieskuteczne lub szkodliwe dla zdrowia. Ekspertami kampanii są prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, prof. dr hab. n. med. Ewa Wender-Ożegowska, dr n. med. Andrzej Depko, dr n. farm. Piotr Merks, mgr farm. Olga Sierpińowska, prof. dr hab. n. med. Marzena Dębska oraz dr n. med. Agnieszka Nalewczyńska. Więcej informacji znajduje się na stronie www.poranekpo.pl . Inicjatorem kampanii jest firma Perrigo, producent antykoncepcji awaryjnej na receptę.

[1],² Badanie przeprowadzone na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna. Próba ogólnopolska losowo-kwotowa N=1088 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 1 – 3 lutego 2025 roku. Metoda: CAWI.

[3]https://www.plannedparenthood.org/uploads/filer_public/40/8f/408fc2ad-c8c2-48da-ad87-be5cc257d370/211214-ppfa-annualreport-20-21-c3-digital.pdf